Jak być zdrowym i szczęśliwym? Na te pytania próbuje odpowiadać wiele poradników dostępnych na rynku. Gdyby rady zawarte w tych publikacjach były skuteczne, to wszyscy wegetarianie i sportowcy nie powinni mieć problemów psychicznych.
Dość często słyszę: „Jak nie zwariować?!”. Rozumiem to jako pytanie, jak utrzymać zdrowie, lub jak do niego wrócić, jeśli już zdarzył się komuś kryzys psychiczny? Wielu naukowców zajmujących się profilaktyką i promocją zdrowia bada to pojęcie, a mądre gremia ustalają definicje. Osoba w kryzysie po prostu chce czuć się lepiej, aby móc realizować swój scenariusz życiowy. Odkładanie dalszych planów do momentu całkowitego ustąpienia objawów choroby nie sprzyja procesowi zdrowienia. Lepiej nie czekać biernie „aż leki zadziałają”, ale aktywnie dążyć do poprawy samopoczucia. Czasem trzeba zmienić pierwotne plany, aby się realizować. Kryzys psychiczny może być rozwojowy, tak jak i inne kryzysy, pojawiające się w naszym życiu.
Jednym ze sposobów myślenia o zdrowiu jest model salutogenetyczny. Kładzie on nacisk na zachowanie zdrowia, nie zaś na leczenie choroby. Koncentruje się na zasobach, których przecież nie tracimy, gdy zachorujemy. Nie mamy tylko do nich okresowo dostępu. Niestety często tracimy wiarę, że tam są i czekają na to, by ich użyć. W teorii zdrowienia i umacniania postrzegamy zdrowienie jako proces. Świadectwa osób zdrowiejących pokazują, że w drodze do celu pomocne jest działanie na rzecz innych, zaangażowanie w społeczności.
W tym celu co roku dziesiątego października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. W Fundacji „eFkropka”, której jestem jedną z założycieli, edukatorzy-wolontariusze, czyli nasi eksperci przez własne doświadczenie oraz profesjonaliści wspólnie próbują zmieniać świat. W programie „Razem wbrew stereotypom” prowadzimy działania edukacyjne i szkolimy różne grupy zawodowe w zakresie kontaktu z osobami po kryzysie. Edukatorzy uczestniczą w konferencjach naukowych, reprezentują własne poglądy na spotkaniach w Sejmie, Narodowej Radzie Rozwoju i Ministerstwie Zdrowia. Z inicjatywy jednej z naszych edukatorek prowadzimy szeroko zakrojone badania ankietowe. Posłużą one do przygotowania publikacji, dzięki której pacjenci i ich bliscy udowodnią, że zmiany w polskiej psychiatrii są konieczne (Standardy Opieki Psychiatrycznej www.sop.ef.org.pl).
Fundacja „Ef kropka” jako jedna z organizacji pozarządowych w zakresie zdrowia optujemy za reformą systemu opieki psychiatrycznej. Zniecierpliwieni sytuacją psychiatrii w Polsce już trzy lata temu zorganizowaliśmy Pierwszy Kongres Zdrowia Psychicznego. Frustracja była w nas ogromna. Chcieliśmy być dostrzeżeni jako środowisko związane z psychiatrią i wysłuchani. Co roku zapraszamy też na „Marsz Żółtej Wstążki”, który przechodzi ulicami Warszawy. Żółta wstążka jest w Polsce symbolem solidarności z osobami chorującymi psychicznie. Wierzę w to, że wspólnymi siłami możemy wiele zmienić.